Ik wil scheiden
Ik wil scheiden. Met die woorden begint u uw zoektocht naar informatie over scheiden. U denkt aan scheiding of u wordt geconfronteerd met het feit dat uw partner wenst te scheiden. In beide gevallen is het van belang dat u zich al in een vroeg stadium oriënteert omtrent de wijze waarop u zich alleen of samen met uw partner gaat voorbereiden op een definitieve scheiding. Wij adviseren u zich in een vroeg stadium door een advocaat te laten informeren over de juridische en financiele gevolgen van de echtscheiding. En echtscheidingsadvocaat van Advocaten.nl kan u een orienterend gesprek bieden, waarin alle apecten van de echtscheiding aan bod komen.
Scheiding, de eerste vragen
Niet alleen zullen er vragen moeten worden beantwoord, zoals omtrent gezagsvoorziening over de kinderen, omgangsrecht, kinderbijdrage, alimentatie voor/van de toekomstige ex-partner, er liggen ook grote conflicten op de loer die een bedreiging kunnen vormen voor de verdere toekomst van de partners en de kinderen.
De advocaat zal u, waar nodig, doorverwijzen naar deskundigen op andere terreinen. Soms zal het nodig zijn een accountant of fiscalist op een bepaald terrein te raadplegen. De notaris zal met name worden ingeschakeld bij de afwikkeling van onroerend goed zaken. De inschakeling van een psycholoog of maatschappelijk werker kan nodig zijn bij partners, die tijdens het echtscheidingsproces volledig vast lopen. ▲
Alleen of met uw partner naar de advocaat?
U staat hier voor een belangrijke keuze. U kunt namelijk beslissen alleen een advocaat te raadplegen, zonder dat u uw partner daarbij betrekt. Dat zal er doorgaans toe leiden, dat uw partner ook een eigen advocaat zal nemen. Zo start dan een scheidingsproces, waarin de belangen gescheiden en afzonderlijk behartigd worden. De communicatie verloopt in dat geval in belangrijke mate via de advocaten.
In dit model wordt er vanuit gegaan dat partijen tegengestelde belangen hebben, zodat de vertegenwoordiging door een eigen advocaat een vanzelfsprekende zaak is.
U kunt er ook voor kiezen om samen met uw partner naar een advocaat te gaan. Er zijn speciaal daartoe opgeleide advocaten, de zogenaamde ‘advocaat-scheidingsbemiddelaar’. Met behulp en onder leiding van de advocaat-scheidingsbemiddelaar bespreken de partners onderling de zaken die bij de scheiding geregeld moeten worden.
Hier wordt ervan uitgegaan dat partijen bij hun scheiding een gemeenschappelijk belang hebben, namelijk de relatie samen te beëindigen op een wijze, die door beiden als het juiste resultaat van rechtstreeks met de partner gevoerde onderhandelingen wordt beschouwd. Welke methode voor u het meest geschikt is, hangt af van de omstandigheden. Als u twijfelt, laat u zich dan eerst nader voorlichten. ▲
Hoe loopt het verder
Of u nu hulp hebt verkozen ieder met een eigen advocaat, dan wel samen met behulp van een advocaat-scheidingsbemiddelaar de scheidingsprocedure in gang te zetten, allereerst zal onderzocht worden of tussen partijen overeenstemming kan worden bereikt omtrent de zaken, die geregeld moeten worden. Lukt dat, dan worden de afspraken schriftelijk vastgelegd in een zogenaamd echtscheidingsconvenant. Daarbij moet u denken aan afspraken omtrent alimentatie, de bezittingen en schulden, het pensioen enzovoorts. Ook zal daarin zijn weergegeven hoe partijen zich en regeling ten aanzien van de kinderen voorstellen: de verblijfplaats, de (verdeling van) zorgtaken en een financiële bijdrage. Uitgangspunt is dat het gezamenlijk gezag van de ouders na de echtscheiding doorloopt. Alleen wanneer dat echt niet kan, bijvoorbeeld wanneer de ouders maar blijven ruziën over de verblijfplaats van het kind, is er aanleiding om het gezag bij één van de ouders alleen neer te leggen.
Als een echtscheidingsconvenant tot stand komt verloopt de echtscheidingsprocedure verder vlot. Slagen partijen er niet in tot overeenstemming te geraken, dan worden de geschilpunten ter beslissing aan de rechter voorgelegd. ▲
De procedure bij de rechtbank
Iedere echtscheidingsprocedure dient met een verzoekschrift bij de rechtbank aanhangig te worden gemaakt. In de gevallen waarin partijen het eens zijn geworden, kunnen partijen gemeenschappelijk hun verzoek tot echtscheiding aan de rechtbank richten. De rechter zal dan doorgaans geheel conform dat verzoek beslissen.
Er volgt snel een beschikking, waarbij de echtscheiding wordt uitgesproken. Die beschikking laat uw advocaat inschrijven in het register van de Burgerlijke Stand van de Gemeente waar u destijds voor de wet bent gehuwd. Door die inschrijving is het huwelijk ontbonden. In de gevallen waarin u het over een of meerdere zaken niet eens kunt worden met uw partner, wordt de procedure met een verzoekschrift van een van de partijen bij de rechtbank aanhangig gemaakt. De andere partij krijgt de gelegenheid een verweerschrift in te dienen. De rechter zal partijen vervolgens ter zitting horen in de gelegenheid stellen hun standpunten door de advocaten nader te laten toelichten. Soms zal de rechter trachten partijen alsnog tot overeenstemming te brengen. Lukt dat niet, dan zal de rechter beslissen. Mocht de beslissing in uw nadeel uitvallen, dan is hoger beroep mogelijk. Uw advocaat zal u daaromtrent nader kunnen adviseren. ▲
Voorlopige voorzieningen
Op verzoek van één van de partijen kan de rechter voorlopige maatregelen treffen in een lopende echtscheidingsprocedure. Deze maatregelen kunnen betrekking hebben op het tijdelijk gebruik van de echtelijke woning door een van partijen, alimentatie, een tijdelijke voorziening in het gezag over de kinderen en de voor hun opvoeding door de andere ouder te betalen bijdrage. Hoger beroep tegen een door de rechter opgelegde voorziening is niet mogelijk. Wanneer zich na de uitspraak inzake de voorlopige voorzieningen een verwijzing van de omstandigheden voordoet, die het uitvoeren van een of meer van de getroffen voorzieningen zeer bezwaarlijk of onmogelijk maakt, kan men de rechter, die de voorziening heeft getroffen, vragen deze te wijzigen.
De voorlopige voorzieningen verliezen hun werking bij of enige tijd na de ontbinding van het huwelijk. De procedure kan doorgaans zo worden ingericht, dat de definitieve voorziening naadloos aansluit op de voorlopige. ▲
De kinderen, hoe verder?
De positie van de kinderen vraagt bijzondere aandacht. Scheidende partners moeten zich realiseren dat zij er, ondanks de problemen die zij met elkaar hebben, toch voor moeten zorgen, dat de band tussen kinderen en ouders in stand blijft. Hoofdregel is dan ook dat het ouderlijk gezag na de echtscheiding gewoon doorloopt. Daarvan kan alleen worden afgeweken wanneer de ouders blijven ruziën over de verzorging en opvoeding van de kinderen. In zo’n geval kan de rechter het gezag aan één van de ouders alleen opdragen. Ook dan blijft het ouderschap voor beide partners bestaan. Alleen de zeggenschap over de dagelijkse zorg en opvoeding berust in dat geval bij één ouder.
Het kind heeft recht op omgang met de ouder, die niet dagelijks voor het kind zorgt. Ook heeft deze ouder recht op informatie over belangrijke aangelegenheden met betrekking tot het kind. De met de dagelijkse zorg belaste ouder is verplicht die informatie te verstrekken. Tevens is deze ouder gehouden de andere ouder te raadplegen omtrent belangrijke beslissingen voor het kind, zoals een schoolkeuze. Informatie omtrent het kind aan de niet met de dagelijkse zorg belaste ouder dient ook te worden verstrekt door derden, die beroepshalve over de betreffende informatie beschikken, zoals leerkrachten of artsen.
De niet-verzorgende ouder dient doorgaans financieel bij te dragen in de kosten van de verzorging en opvoeding van het kind. Kinderen hebben, zij het beperkt, ook zelf een stem. Vanaf hun twaalfde jaar moet de rechter de kinderen horen als er een gezagsverschil is. Als ze jonger zijn kunnen ze gehoord worden. Ouders die gaan scheiden doen er goed aan hun kinderen op een wijze, die bij de leeftijd past, te informeren over wat er komen gaat. Belangrijk daarbij is dat die informatie tussen de ouders goed is afgestemd. Ervaring leert dat het kind een echtscheiding beter kan verwerken, wanneer de ouders laten zien dat zij in ieder geval over de onderwerpen, die de kinderen aangaan, één lijn trekken. ▲
Alimentatie
Tijdens het huwelijk zijn echtgenoten verplicht elkaar het nodige te verschaffen. Na ontbinding van het huwelijk treedt daarvoor in de plaats de verplichting tot het betalen van alimentatie. Alimentatie moet betaald worden indien de ex-partner voldoende middelen heeft om te kunnen betalen (draagkrachtig is) en de andere ex-partner het geld nodig heeft (behoeftig is).
Over alimentatie zijn vele vragen te stellen. Het voert te ver om deze hier te behandelen. Uw advocaat zal u nader kunnen informeren. ▲
Boedelscheiding
In vele gevallen dienen er gemeenschappelijke bezittingen te worden verdeeld. Ook voor de gemeenschappelijke schulden moeten regelingen worden getroffen. De regeling van dit soort zaken noemt men de boedelscheiding.
Partijen kunnen met elkaar afspraken maken omtrent de wijze van boedelscheiding. Eventuele geschillen kunnen zij aan de rechter voorleggen. Deze kan partijen naar de notaris verwijzen om tot een nauwkeurige vastlegging te komen en de geschilpunten te beslechten. Omvat de boedel onroerende zaken, bijvoorbeeld het eigendom van de echtelijke woning, of aandelen, dan zal de notaris er aan te pas komen om tussen partijen al dan niet via de rechter tot stand gekomen regeling na echtscheiding af te wikkelen. ▲
Huwelijkse voorwaarden
Wanneer er huwelijkse voorwaarden zijn opgemaakt, meestal vlak voor het huwelijk bij de notaris, dan zal bij het einde van het huwelijk vaak nog een afrekening volgen van alles dat tijdens het huwelijk over en weer is gespaard. Ook kan het zijn dat door de één is betaald ten behoeve van de ander en er terugbetaald moet worden. Over dit soort verrekenkwesties dient u advies in te winnen bij de advocaat of advocaat-scheidingsbemiddelaar. ▲
Pensioen
De verdeling van het ouderdomspensioen bij echtscheiding is bij wet geregeld. De regeling komt hierop neer dat het tijdens het huwelijk door de partners opgebouwde ouderdomspensioen in gelijke delen wordt gesplitst. Zeer geringe pensioenbedragen komen niet voor verdeling in aanmerking. Het is partijen ook toegestaan om bij echtscheiding af te wijken van hetgeen eerder bij de huwelijkse voorwaarden werd bepaald.
De pensioenverzekeringsmaatschappij dient binnen twee jaar na ontbinding van het huwelijk hiervan in kennis gesteld te worden. Bent u hiermee te laat, dan ontvangt de partner die het pensioen niet heeft opgebouwd, zijn of haar helft niet rechtstreeks van de pensioenverzekeringsmaatschappij. De betaling moet dan verkregen worden via de partner die het pensioen heeft opgebouwd. ▲
Kunt u wel een advocaat betalen?
Iedereen in Nederland heeft recht op een advocaat. Wie een advocaat niet zelf kan betalen komt in aanmerking voor door de overheid gefinancierde rechtshulp. Maatgevend zijn uw inkomen, woonlasten, gezinssamenstelling en eigen vermogen. Meer informatie over de pro Deo advocaat vindt u hier. Algemene informatie over de tarieven van de advocaat vindt u hier: Hoe rekent uw advocaat? ▲
Scheidingsbemiddeling
Partners die er voor kiezen een voorgenomen scheiding niet via het juridische, doch via het relationele conflictmodel te laten verlopen, kunnen terecht bij de advocaat-scheidingsbemiddelaar. Men kiest dan voor het werken met één advocaat-bemiddelaar. Deze biedt de partners de gelegenheid om in een overzichtelijk aantal besprekingen zicht te krijgen op elkaars positie in het echtscheidingsproces, in zakelijk, maar ook in emotioneel opzicht. Al werkende komen de partners tot keuzes en uiteindelijk slagen zij er zelf in, daarbij gesteund door de bemiddelaar, een totaalregeling te treffen.
Voor nadere informatie omtrent echtscheidingsbemiddeling kunt u contact opnemen met het Het Nederlands Mediation Instituut (NMI), een onafhankelijke kwaliteitskoepel voor mediation in Nederland. ▲