Per 1 december 2001 is de Wet Arbeid en Zorg ingevoerd, waarmee werknemers vaker recht hebben op betaald en onbetaald verlof. In dit artikel treft u een overzicht aan van de verschillende verlofregelingen. Zwangerschaps-, bevallings-, adoptie- en pleegzorgverlof Het zwangerschaps- en bevallingsverlof gaat naar keuze van de werkneemster in op zes of uiterlijk vier weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum en duurt in totaal zestien weken. Het recht op adoptieverlof of pleegzorg bestaat vanaf twee weken voor de eerste dag van de adoptie of pleegzorg. In een periode van achttien weken kan de werknemer voor maximaal vier aaneengesloten weken adoptieverlof of pleegzorgverlof opnemen zonder dat er loon betaald hoeft te worden. De werknemer (of iemand die daaraan gelijk is gesteld) heeft tijdens deze vormen van verlof recht op een ziektewetuitkering, die de werknemer, via de werkgever, uiterlijk twee weken voordat de werknemer de uitkering wil laten ingaan, moet aanvragen bij het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen (Lisv).
Deze vormen van verlof mogen niet worden aangemerkt als vakantiedagen. Calamiteiten- en ander kort verzuimverlof Onder calamiteiten- en ander kort verzuimverlof valt onder meer verlof vanwege zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden van de werknemer (zoals een bevalling van de partner of het overlijden en de begrafenis van een naast familielid) en kraamverlof voor de duur van twee dagen in een periode van vier weken vanaf de eerste dag dat het kind op het adres van de werknemer verblijft. Tijdens de duur van deze vormen van verlof dient er loon te worden doorbetaald, behalve als er bij CAO of schriftelijke overeenstemming met de OR of de personeelsvertegenwoordiging anders is overeengekomen. Met instemming van de werknemer kan deze vorm van verlof worden aangemerkt als vakantie, maar de werknemer behoudt wel altijd het wettelijk minimum aan vakantiedagen. Bij voltijds werken is dat minimum meestal vier werkweken, dus twintig dagen.
Kortdurend zorgverlof
De werknemer heeft recht op kortdurend zorgverlof indien sprake is van een noodzakelijke verzorging in verband met ziekte van partner, kind of bloedverwant in de eerste graad en de betreffende werknemer de verzorging moet verlenen. Het verlof bedraagt per halfjaar maximaal twee keer de arbeidsduur per week (voltijds: tien dagen). De werkgever kan weigeren dit verlof te geven wegens een zodanig zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang dat het belang van de werknemer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid daarvoor moet wijken. Tijdens dit verlof heeft de werknemer recht op 70% van zijn loon.
Daarop wordt een uitzondering gemaakt als het onder 70% van het minimumloon of boven het maximum dagloon uitkomt of er bij CAO of schriftelijke overeenstemming met de OR of personeelsvertegen-woordiging anders is bepaald. Ouderschapsverlof Een werknemer met een kind jonger dan acht jaar heeft recht op een soort part time-verlof. De werknemer heeft recht op ouderschapsverlof van in totaal dertien maal de arbeidsduur per week. Het verlof dient binnen een periode van zes maanden te zijn opgenomen en in de standaardregeling geldt dit voor halve dagen gedurende die hele periode. Via de CAO of onderling overleg kan hiervan worden afgeweken. De werknemer heeft tijdens dit verlof geen recht op loon en het mag niet worden afgetrokken van het tegoed aan vakantiedagen. Loopbaanonderbreking Als de werkgever daar toestemming voor geeft, kan de werknemer zijn loopbaan onderbreken. Dit verlof kan onder andere worden overeengekomen voor de verzorging van een terminale zieke of bij een levensbedreigende ziekte van een kind. Of de werkgever gedwongen kan worden zijn toestemming te geven hangt af van de omstandigheden van het geval. De werknemer heeft geen recht op loon maar kan uiterlijk vier weken na ingang van de loopbaanonderbreking bij het Lisv een aanvraag tot financiële tegemoetkoming indienen. De financiële tegemoetkoming bedraagt per maand maximaal g 443,80 over de volle maanden in de loopbaanonderbreking, met een maximum van zes maanden.
mei 2002