Inleiding

Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid bent u met uw privé-vermogen aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid is dit meestal niet het geval.

In een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid is de ondernemer privé aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen het vermogen van de onderneming en het privévermogen van de ondernemer. Het vermogen van de onderneming is dan niet afgescheiden van het privévermogen. (Dit is overigens niet zo bij de VOF (vennootschap onder firma) en de commanditaire vennootschap met meer beherende vennoten. Hierover later meer). In dat geval is de ondernemer die een eenmanszaak drijft met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor alle schulden. Als de ondernemer ook nog in gemeenschap van goederen is gehuwd (er zijn dan geen huwelijkse voorwaarden opgemaakt), dan is deze echtgenoot ook voor zijn of haar aandeel in het huwelijksvermogen onbeperkt  aansprakelijkheid voor zakelijke schulden.      ▲

De eenmanszaak

De eenmanszaak is in Nederland een veel voorkomende en eenvoudige rechtsvorm voor een onderneming. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om één natuurlijke persoon die een onderneming drijft. Bij deze rechtsvorm is de eigenaar van de eenmanszaak met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de onderneming. Hierbij kan gedacht worden aan schulden uit allerlei soorten overeenkomsten (arbeidscontract, huurcontract, etc.) of schulden die voortvloeien uit een onrechtmatige daad.  De eenmanszaak heeft geen rechtspersoonlijkheid. Er is dus geen sprake van een afgescheiden vermogen; zoals bij een BV of NV het geval is. Bij een eenmanszaak kunnen werknemers in dienst zijn. Als hier geen sprake van is, wordt de eigenaar vaak als zzp’er (zelfstandige zonder personeel) aangeduid.

Een voordeel van de eenmanszaak is dat het oprichten goedkoop en makkelijk is; de enige eis voor oprichting is inschrijving bij de Kamer van Koophandel. De eigenaar kan gemakkelijk besluiten nemen, aangezien hem alle beslissingsmacht toekomt. Hierdoor kan de eenmanszaak zich dus relatief eenvoudig aanpassen aan wijzigende omstandigheden.

Een voordeel van de eenmanszaak is dat het oprichten goedkoop en makkelijk is. Oprichting vindt plaats door het inschrijven van de onderneming in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Een ondernemer kan maximaal één eenmanszaak oprichten. Deze kan wel verschillende handelsnamen, activiteiten en vestigingen hebben.

Het oprichten van een eenmanszaak brengt ook risico’s met zich mee. De eigenaar kan namelijk persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de schulden van de onderneming. Ziekte van de eigenaar of zijn overlijden kunnen het voortbestaan van de onderneming in gevaar brengen.       ▲

Aansprakelijkheid

Bij deze rechtsvorm is de eigenaar van de eenmanszaak met zijn gehele vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de onderneming. Hierbij kan gedacht worden aan schulden uit allerlei soorten overeenkomsten (arbeidscontract, huurcontract, etc.) of een schuld die voortvloeit uit een onrechtmatige daad. De eenmanszaak heeft geen rechtspersoonlijkheid. Er is dus geen sprake van een afgescheiden vermogen; zoals bij een BV of NV het geval is.       ▲

Getrouwde ondernemers (of ondernemers die van plan zijn om te gaan trouwen) moeten goed voor ogen houden dat, indien zij in gemeenschap van goederen trouwen (het ‘standaard’ huwelijksvermogensregime in Nederland), de gehele gemeenschap aansprakelijk is voor schulden van de onderneming. Het is dan ook vaak zinnig om huwelijkse voorwaarden op te stellen. Hiermee kan bereikt worden dat de privévermogens van de echtgenoten gescheiden blijven, zodat eventuele schuldeisers van de onderneming zich niet kunnen verhalen op het vermogen van de echtgenoot van de ondernemer.      ▲