De Erfenis en de Inbreng van schenkingen in de nalatenschap

Schenkingen spelen vaak een belangrijke rol in nalatenschappen, vooral wanneer deze tijdens het leven van de erflater zijn gedaan. Erfgenamen worden vaak geconfronteerd met de vraag of deze schenkingen moeten worden ingebracht in de erfenis, wat kan leiden tot geschillen over de verdeling. Dit artikel gaat in op de regels rond inbreng van schenkingen, de juridische procedures en de mogelijke conflicten die hierbij kunnen ontstaan.

Wat is inbreng van een schenking?

Inbreng van schenkingen houdt in dat een schenking die een erfgenaam tijdens het leven van de erflater heeft ontvangen, wordt verrekend met het erfdeel dat deze erfgenaam krijgt uit de nalatenschap. Dit principe is gebaseerd op het idee dat alle erfgenamen gelijk behandeld moeten worden, en dat schenkingen die tijdens het leven van de erflater zijn gedaan, in sommige gevallen gezien moeten worden als een voorschot op de erfenis.

De verplichting tot inbreng geldt echter niet altijd automatisch. De erflater kan in het testament aangeven of schenkingen wel of niet ingebracht moeten worden. Wanneer hier niets over in het testament is opgenomen, gelden de wettelijke regels, die we in dit artikel zullen bespreken​.

Wanneer is er sprake van een inbrengplicht?

Volgens het Nederlandse erfrecht is er alleen sprake van een inbrengplicht als de erflater dit expliciet heeft bepaald in het testament. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de erflater wil dat de schenkingen die hij tijdens zijn leven heeft gedaan aan zijn kinderen, worden meegeteld bij de verdeling van de nalatenschap.

Als er geen testament is, geldt de wettelijke regeling. Voor kinderen geldt in principe dat schenkingen die zij tijdens het leven van hun ouder hebben ontvangen, niet hoeven te worden ingebracht in de erfenis, tenzij dit specifiek door de ouder is vastgelegd.

Er zijn echter uitzonderingen, bijvoorbeeld wanneer de schenking duidelijk bedoeld was als voorschot op de erfenis, of als de waarde van de schenking buitensporig hoog is in vergelijking met het erfdeel van andere erfgenamen.

Voorbeeld:

Stel dat een vader tijdens zijn leven een aanzienlijke som geld schenkt aan zijn oudste zoon. Na zijn overlijden blijkt dat de andere kinderen aanzienlijk minder hebben gekregen. Als de vader niets heeft vastgelegd over deze schenking in zijn testament, kan dit leiden tot conflicten tussen de kinderen over de vraag of deze schenking moet worden ingebracht​.

3. Gevolgen van niet-ingebrachte schenkinge

Als een schenking niet wordt ingebracht, kan dit leiden tot ongelijke verdelingen onder de erfgenamen. Dit kan vooral problematisch zijn in families waar grote schenkingen tijdens het leven van de erflater zijn gedaan aan bepaalde erfgenamen, waardoor zij een veel groter deel van de nalatenschap ontvangen dan de andere erfgenamen​.

Het is belangrijk om te begrijpen dat de beslissing om een schenking al dan niet in te brengen, grote financiële gevolgen kan hebben. Erfgenamen die een schenking hebben ontvangen die niet wordt ingebracht, zullen mogelijk een veel groter deel van het vermogen van de erflater ontvangen dan de andere erfgenamen. Dit kan leiden tot conflicten en zelfs juridische procedures tussen de erfgenamen​.

4. Hoe wordt de waarde van de schenking bepaald?

De waarde van de schenking wordt in principe vastgesteld op het moment van de schenking. Dit betekent dat, ook al is de schenking jarenlang in waarde gestegen (bijvoorbeeld in het geval van onroerend goed), de waarde op het moment van de schenking leidend is voor de berekening van de inbreng​.

Er kunnen echter situaties ontstaan waarbij de waarde van de schenking aanzienlijk is veranderd sinds het moment van de schenking. In deze gevallen kan het nodig zijn om een deskundige in te schakelen om de huidige waarde van de schenking vast te stellen en te bepalen hoe deze moet worden meegeteld bij de verdeling van de nalatenschap.

5. Juridische conflicten en oplossingen

De inbreng van schenkingen is vaak een bron van conflicten tussen erfgenamen, vooral als de verhoudingen binnen de familie al gespannen zijn. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer één erfgenaam een grote schenking heeft ontvangen en de anderen zich benadeeld voelen. In dergelijke situaties kunnen de erfgenamen er mogelijk niet in slagen om onderling tot een overeenkomst te komen, en kan het nodig zijn om juridische stappen te ondernemen​.

Mediation

In veel gevallen kan mediation helpen om deze conflicten op te lossen zonder dat het tot een rechtszaak komt. Een mediator kan de erfgenamen helpen om tot een redelijke en eerlijke verdeling te komen, waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van alle partijen. Mediation kan een kosteneffectieve en minder belastende manier zijn om een geschil op te lossen, vooral wanneer het om familie gaat.

Rechtsgang

Als mediation geen uitkomst biedt, kan de zaak worden voorgelegd aan de rechter. De rechter zal de juridische regels rondom de inbreng van schenkingen toepassen en een beslissing nemen over hoe de nalatenschap verdeeld moet worden. Dit kan leiden tot een formele uitspraak die bindend is voor alle erfgenamen​.

6. Schenkingen en belastingtechnische aspecten

Bij de inbreng van schenkingen moet niet alleen rekening worden gehouden met de juridische aspecten, maar ook met de fiscale gevolgen. Schenkingen worden namelijk belast met schenkbelasting. De ontvanger van de schenking is verantwoordelijk voor het betalen van deze belasting, die wordt berekend op basis van de waarde van de schenking en de relatie tussen de schenker en de ontvanger.

Daarnaast kan de inbreng van een schenking invloed hebben op de hoogte van de erfbelasting die de erfgenamen moeten betalen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de fiscale regels en om waar nodig advies in te winnen van een belastingadviseur om verrassingen te voorkomen​.

Conclusie

De inbreng van schenkingen in de nalatenschap kan leiden tot ingewikkelde juridische en emotionele kwesties. Het is van groot belang dat er duidelijkheid bestaat over de intentie van de erflater met betrekking tot schenkingen en dat erfgenamen goed op de hoogte zijn van hun rechten en plichten. Door tijdig juridische en fiscale begeleiding in te schakelen, kunnen veel conflicten en problemen voorkomen worden.

Wilt u meer weten over dit onderwerp, stel dan vrijblijvend een vraag via advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.