Auteur: advocaten.nl

Afhandeling van Echtscheiding en Verdeling Gemeenschappelijk Vermogen

De gemeenschap van goederen wordt beëindigd zodra het verzoek tot echtscheiding wordt ingediend. Vanaf dat tijdstip zijn de echtgenoten niet langer aansprakelijk voor nieuwe schulden die door de andere echtgenoot worden aangegaan.

Bij een echtscheiding is de verdeling van gemeenschappelijk vermogen of de afwikkeling van huwelijkse voorwaarden een belangrijk proces. In Nederland trouwen de meeste paren in gemeenschap van goederen, waarbij alle bezittingen en schulden worden gedeeld. Dit omvat zaken als de woning, inboedel, auto’s, banktegoeden, spaarpolissen, schulden, maar ook een eigen bedrijf of aandelen in een BV. Uitzonderingen zijn erfenissen of schenkingen die met een uitsluitingsclausule zijn verkregen, waardoor ze privébezit blijven​.

Procedure bij Echtscheiding

Tijdens de echtscheidingsprocedure worden afspraken gemaakt over de verdeling van het vermogen. Standaard wordt alles gelijk verdeeld na het vaststellen van wat tot de huwelijksgemeenschap behoort. De verdeling, inclusief de afhandeling van eventuele schulden, wordt bij voorkeur vastgelegd in een echtscheidingsconvenant. Als er geen overeenstemming is, kan de rechter een beslissing nemen met hulp van deskundigen zoals een makelaar of accountant.

Beëindiging van de Gemeenschap van Goederen

De gemeenschap van goederen eindigt op het moment dat het echtscheidingsverzoek wordt ingediend. Vanaf dat moment zijn de echtgenoten niet meer verantwoordelijk voor nieuwe schulden die door de ander worden aangegaan​​.

Verschillende Vormen van Vermogensverdeling

  1. Gemeenschap van Goederen: Alles wat het echtpaar bezit en schulden zijn gezamenlijk. Vermogen moet ‘in redelijkheid en billijkheid’ worden verdeeld, soms door de ex-partner uit te kopen​​.
  2. Beperkte Gemeenschap van Goederen: Voor huwelijken na 1 januari 2018 geldt vaak deze vorm. Vermogen verkregen vóór het huwelijk blijft privé, en vermogen opgebouwd tijdens het huwelijk wordt als gezamenlijk beschouwd​
  3. Huwelijkse Voorwaarden: Hier worden voorwaarden opgesteld voor het vermogen. Bij een verrekenbeding moet er jaarlijks een verrekening plaatsvinden van het gezamenlijk opgebouwde vermogen​

Bovenstaand biedt enig inzicht in de complexe aspecten van vermogensverdeling bij echtscheidingen in Nederland. Voor gedetailleerd advies en juridische bijstand, bezoek advocaten.nl en 0900-advocaten.

Waardering van Aandelen van een DGA bij Echtscheiding

Hieronder een korte uiteenzetting over de aandelen van een directeur-grootaandeelhouder (dga) in zijn holding bij echtscheiding, in het bijzonder wanneer men in gemeenschap van goederen is gehuwd. Deze aandelen, een deel van de te verdelen huwelijksgoederengemeenschap, worden voor 50% toegewezen aan de dga, waarbij een notariële toewijzing nodig is. Vervolgens dient de dga zijn ex-partner uit te kopen voor haar aandeel​​.

Belang van Peildata voor Waardering

Twee peildata zijn essentieel voor waardebepaling: de datum voor het vaststellen van de omvang van de gemeenschap van goederen (tijdstip van indienen echtscheidingsverzoek) en de datum voor de waardering van de aandelen (tijdstip van feitelijke verdeling). Gezien de mogelijke langdurige geschillen over de waarde, is het aan te raden voor partijen om gezamenlijk één peildatum vast te stellen, waarbij de dga verantwoordelijk is voor eventuele waardeveranderingen na deze datum​.

Dit artikel belicht de complexiteit van de waardering van aandelen van een directeur-grootaandeelhouder (dga) bij echtscheiding, specifiek in gemeenschap van goederen. Het benadrukt het belang van peildata voor waardebepaling en de noodzaak van een notariële toewijzing. De focus ligt op de economische waarde berekening via de Discounted Cash Flow (DCF) methode en de cruciale rol van een Register Valuator. Het artikel bespreekt ook de financiering van de koopsom en de aanmerkelijk belang-heffing.

Waarde in het Economisch Verkeer vs. Economische Waarde

In het geval van een echtscheiding worden bezittingen gewaardeerd tegen de waarde in het economisch verkeer. Echter, bij echtscheidingen worden aandelen doorgaans niet op de vrije markt verkocht. Het Hof Den Haag heeft gesteld dat het niet redelijk is om van een dga te verwachten dat hij zijn bron van inkomsten, de aandelen, verkoopt bij een echtscheiding. De economische waarde, vertegenwoordigd door de gemiste geldstromen door de echtgenote, wordt daarom als maatstaf genomen​.

Economische Waarde en Discounted Cash Flow Methode

De economische waarde wordt gerelateerd aan de verwachte vrije geldstromen die contant worden gemaakt naar het waarderingsmoment middels de Discounted Cash Flow (DCF) methode. Deze methode berekent de waarde van de onderneming, waarbij na aftrek van schulden de economische waarde van het eigen vermogen overblijft. Partijen moeten vooraf overeenkomen dat de economische waarde bepalend is, niet de prijs. Vaak wordt een korting toegepast op de berekende economische waarde om tot een prijs te komen​.

De Rol van een Register Valuator

Een Register Valuator speelt een cruciale rol in het bepalen van de toekomstige rendementen en het bieden van een onafhankelijke waardering. Deze financiële deskundige analyseert en becommentarieert prognoses van partijen, waarbij de onafhankelijkheid gewaarborgd blijft door een gestructureerd waarderingsproces​.

Aandachtspunten bij Waardering

Bij de waardering wordt rekening gehouden met de stand-alone going concern waarde, de correlatie tussen alimentatie en waarde, marktconforme rente op leningen van de holding, en de waardering van eventuele pensioenvoorzieningen​.

Financiering en Aanmerkelijk Belang-heffing

De financiering van de koopsom kan de onderneming te zwaar belasten, wat de continuïteit kan bedreigen. Daarom wordt de betaling op aandeelhoudersniveau en niet binnen de onderneming geadviseerd. De toedeling van aandelen aan de dga valt onder de aanmerkelijk belangheffing van 25%. Het is raadzaam de echtscheiding binnen twee jaar na ontbinding van het huwelijk af te ronden om de AB-claim door te schuiven​.

Het is aan te bevelen om vroegtijdig een Register Valuator in te schakelen bij echtscheidingen.

Samenvatting

Belang van Peildatums voor Waardering

Twee peildata zijn essentieel voor waardebepaling: de datum voor het vaststellen van de omvang van de gemeenschap van goederen (tijdstip van indienen echtscheidingsverzoek) en de datum voor de waardering van de aandelen (tijdstip van feitelijke verdeling). Gezien de mogelijke langdurige geschillen over de waarde, is het aan te raden voor partijen om gezamenlijk één peildatum vast te stellen, waarbij de dga verantwoordelijk is voor eventuele waardeveranderingen na deze datum​.

Waarde in het Economisch Verkeer vs. Economische Waarde

In het geval van een echtscheiding worden bezittingen gewaardeerd tegen de waarde in het economisch verkeer. Echter, bij echtscheidingen worden aandelen doorgaans niet op de vrije markt verkocht. Het Hof Den Haag heeft gesteld dat het niet redelijk is om van een dga te verwachten dat hij zijn bron van inkomsten, de aandelen, verkoopt bij een echtscheiding. De economische waarde, vertegenwoordigd door de gemiste geldstromen door de echtgenote, wordt daarom als maatstaf genomen​.

Economische Waarde en Discounted Cash Flow Methode

De economische waarde wordt gerelateerd aan de verwachte vrije geldstromen die contant worden gemaakt naar het waarderingsmoment middels de Discounted Cash Flow (DCF) methode. Deze methode berekent de waarde van de onderneming, waarbij na aftrek van schulden de economische waarde van het eigen vermogen overblijft. Partijen moeten vooraf overeenkomen dat de economische waarde bepalend is, niet de prijs. Vaak wordt een korting toegepast op de berekende economische waarde om tot een prijs te komen​

​.

De Rol van een Register Valuator

Een Register Valuator speelt een cruciale rol in het bepalen van de toekomstige rendementen en het bieden van een onafhankelijke waardering. Deze financiële deskundige analyseert en becommentarieert prognoses van partijen, waarbij de onafhankelijkheid gewaarborgd blijft door een gestructureerd waarderingsproces​.

Aandachtspunten bij Waardering

Bij de waardering wordt rekening gehouden met de stand-alone going concern waarde, de correlatie tussen alimentatie en waarde, marktconforme rente op leningen van de holding, en de waardering van eventuele pensioenvoorzieningen​.

Financiering en Aanmerkelijk Belang-heffing

De financiering van de koopsom kan de onderneming te zwaar belasten, wat de continuïteit kan bedreigen. Daarom wordt de betaling op aandeelhoudersniveau en niet binnen de onderneming geadviseerd. De toedeling van aandelen aan de dga valt onder de aanmerkelijk belangheffing van 25%. Het is raadzaam de echtscheiding binnen twee jaar na ontbinding van het huwelijk af te ronden om de AB-claim door te schuiven​.

Conclusie en Aanbeveling

Het is aan te bevelen om vroegtijdig een Register Valuator in te schakelen bij echtscheidingen.

Voor meer informatie en ondersteuning bij de waardering van aandelen bij echtscheidingen van directeur-grootaandeelhouders, bezoek advocaten.nl en 0900-advocaten. Wij bieden deskundig advies en hulp bij juridische vraagstukken gerelateerd bij echtscheidingen.

Verdeling van Aanmerkelijkbelangaandelen bij Scheiding

Hier de recente ontwikkelingen in de verdeling van aanmerkelijkbelangaandelen (ab-aandelen) bij echtscheidingen, met een focus op de wijzigingen sinds 2012. Belangrijke punten omvatten de vereiste van een notariële akte voor de overdracht van ab-aandelen en de nieuwe interpretatie van het verdelingstijdstip als het moment van wilsovereenstemming. De verduidelijkingen zijn van groot belang voor directeur-grootaandeelhouders (dga’s) en hun adviseurs.

De in 2018 uitgebrachte beleidsaanpassing aangaande aanmerkelijk belang onthult een belangrijk aspect betreffende de timing van het verdelen van aanmerkelijkbelangaandelen (ab-aandelen) in echtscheidingssituaties.

Rectificatie van een Veelvoorkomende Misvatting

Het exact vaststellen van het moment van verdeling is van cruciaal belang voor dga’s in een echtscheiding. Een verdeling binnen twee jaar na ontbinding van de huwelijksgemeenschap wordt niet beschouwd als een overdracht van ab-aandelen. Een wijdverbeid misverstandbetreft een dga die in gemeenschap van goederen is getrouwd, en diens echtgenoot automatisch voor de helft eigenaar is van de bv-aandelen. Dit betekent dat bij een echtscheiding alle bezittingen binnen de huwelijksgemeenschap, inclusief de ab-aandelen, verdeeld dienen te worden.

Juridische Overdracht is Essentieel

Schilder benadrukt dat voor het toewijzen van de 50% ab-aandelen van de ex-partner aan de dga, een notariële akte noodzakelijk is. Dit is een juridische stap die vaak over het hoofd wordt gezien, aangezien de aandelen juridisch reeds op naam van de dga staan en de economische overdracht vaak al is geregeld in het echtscheidingsconvenant of de vaststellingsovereenkomst. Hij waarschuwt dat het niet voldoen aan deze wettelijke vereiste in de toekomst kan leiden tot problemen, zoals bij de verkoop van de aandelen.

Civiele Wijziging in 2012 en het Bepalende Tijdstip

Sinds een aanpassing in het civiel recht in 2012, is de termijn voor het ontbinden van de huwelijksgemeenschap vervroegd, wat vragen oproept over het bepalende tijdstip voor de tweejaarstermijn om een fiscale afrekening over de ab-claim te voorkomen. Vóór 2012 het tijdstip van ontbinding van de huwelijksgemeenschap het moment was waarop de echtscheidingsbeschikking bij de Burgerlijke Stand werd ingeschreven. Sinds 2012 is dit het moment van indiening van het echtscheidingsverzoek.

Het Moment van Wilsovereenstemming

De Staatssecretaris van Financiën heeft in het verzamelbesluit over aanmerkelijk belang verduidelijkt dat het moment van wilsovereenstemming als het verdelingstijdstip geldt. Dit is het moment waarop er overeenstemming is bereikt over de verdeling van de goederen en de financiële gevolgen ervan. Deze verduidelijking in lijn is met een Hoge Raad-arrest uit 2013 en dat het moment van ondertekening van een echtscheidingscon

Voor meer informatie en professionele ondersteuning gerelateerd aan echtscheidingen en de verdeling van bedrijfsbelangen, bezoek advocaten.nl en 0900-advocaten. Hier vindt u gespecialiseerde juridische bijstand die u kan helpen bij het navigeren door complexe situaties zoals deze.

De Spoedprocedure bij Alimentatie: Artikel 223 Rv

Bij betalingsproblemen in verband alimentatie is er de mogelijkheid van het aanvragen van een voorlopige voorziening op grond van artikel 223 Rv . Het biedt een alternatief voor langdurige procedures en stelt belanghebbenden in staat snel tijdelijke oplossingen te verkrijgen.

Lukt het u niet langer om alimentatie te voldoen en loopt u daardoor het risico op financiële problemen als de alimentatie niet direct wordt verlaagd? Ervaart u aanhoudende of permanente financiële moeilijkheden in uw bedrijf waardoor het betalen van alimentatie onmogelijk wordt? U kunt met ondersteuning van een advocaat een spoedprocedure initiëren bij de rechtbank onder artikel 223 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (verder: Rv), met als doel een tijdelijke opschorting van uw alimentatieverplichtingen te bewerkstelligen.

In alle situaties kan de onderhoudsplichtige partij een verzoek tot wijziging van de alimentatie indienen. Dit kan bijvoorbeeld als het inkomen zo veranderd is dat de eerder bepaalde onderhoudsbijdrage onbetaalbaar is geworden. Bij een standaardprocedure kan het echter maanden duren voordat de zaak behandeld wordt en de rechter een uitspraak doet. Gedurende deze periode blijft de vastgestelde onderhoudsbijdrage van kracht, en niet-betaling kan leiden tot acties van het LBIO of een deurwaarder.

De Kracht van een Voorlopige Voorziening

Een voorlopige voorziening, aangevraagd bij de rechtbank, kan in deze situaties uitkomst bieden. Deze voorziening, gebaseerd op artikel 223 Rv, stelt de rechter in staat om snel een tijdelijke beslissing te nemen. Het kan zelfs na een scheiding worden aangevraagd en blijft geldig voor de duur van de lopende bodemprocedure. Dit artikel zal verduidelijken hoe u deze procedure kunt starten en wanneer het toepasbaar is. Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met ons kantoor.

Artikel 223 in de Praktijk

Artikel 223 Rv, onderdeel van de titel over dagvaardingsprocedures, stelt dat tijdens een lopend geding elke partij een voorlopige voorziening kan vragen. De verzoekschriftprocedure (zoals bij alimentatiezaken) heeft echter geen direct vergelijkbare bepaling. Toch heeft de Hoge Raad op 5 december 2014 in ECLI:NL:HR:2014:3533 bevestigd dat artikel 223 Rv ook in verzoekschriftprocedures gebruikt kan worden.

Hoe een Voorlopige Voorziening Aanvragen?

Een verzoek om een voorlopige voorziening onder artikel 223 Rv kan ingediend worden via een advocaat, zowel in de hoofdzaak als in een apart incidenteel verzoekschrift. Het verzoek kan ook worden ingediend als zelfstandig verzoek bij een verweerschrift. De rechtbank beslist of het verzoek direct behandeld wordt. Bij toewijzing geldt de voorziening voor de duur van de bodemprocedure, maar een spoedeisend belang is vereist. De rechter weegt hierbij de belangen van partijen af tegen de verwachte duur en uitkomst van de bodemprocedure, en er moet voldoende samenhang zijn met de bodemprocedure.

Voorbeeld van Toepassing

Voor voorlopige voorzieningen onder artikel 821 Rv zijn de toepasselijke situaties strikt bepaald, maar voor artikel 223 Rv is dit niet het geval. Zo kan bijvoorbeeld verzocht worden om tijdelijke nihilstelling of schorsing van alimentatie gedurende een procedure over alimentatievermindering.

Wilt u meer weten over dit onderwerp of zoekt u een advocaat die u kan bijstaan, stel aan vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.”

Opsplitsing van de BV bij Echtscheiding van een Directeur-Grootaandeelhouder

De financiële en juridische aspecten van het splitsen van een bv bij de echtscheiding van een Directeur-Grootaandeelhouder (DGA), blijven vaaknbelicht tijdens de scheiding. Hier vindt u korte informatie over de mogelijkheid tot belastingvrije splitsing onder specifieke voorwaarden en voorbeelden en advies voor DGA’s en hun partners.

Het verdelen van het vermogen van een besloten vennootschap (bv) kan bij een echtscheiding vaak tot financiële complicaties leiden. Recentelijk is er echter een regeling geïntroduceerd die het proces van deze opsplitsing vergemakkelijkt. Deze regeling is vooral effectief in de volgende omstandigheden:

  • Huwelijk in gemeenschap van goederen;
  • Een bv met zowel vermogen als een onderneming;
  • Mogelijkheid tot onderling overleg voor de verdeling van geld en bedrijfsactiva.

Financiële Problematiek bij Echtscheiding van een DGA Indien een Directeur-Grootaandeelhouder (DGA), gehuwd in gemeenschap van goederen, gaat scheiden, kunnen financiële problemen opdoemen. Het uitkopen van de ex-partner vereist vaak kapitaal, en indien dit uit de bv gehaald moet worden, is er onmiddellijk een belasting van 26,9% verschuldigd. Volgens het besluit uit 2018 kan de bv gesplitst worden in twee delen, waarbij de onderneming in bv1 en het belegde vermogen in bv2 terechtkomt, zonder dat hierbij belastingheffing plaatsvindt. De DGA behoudt bv1 en de ex-partner krijgt bv2 toegewezen.

Voorbeeld van een Echtscheiding bij een DGA met een bv

Stel, Willem is met Sandra getrouwd in gemeenschap van goederen. De aandelen van hun bv, met een totale waarde van € 350.000, behoren tot deze gemeenschap. Hierbij is de onderneming € 150.000 waard en de beleggingen € 200.000. Bij toewijzing van de aandelen aan Willem, dient hij € 175.000 aan Sandra te betalen, minus een belastinglatentie. Deze schuld kan bijvoorbeeld via een privéfinanciering of via de bv voldaan worden, waarbij de bv mogelijk dividend aan Willem uitkeert, onderhevig aan 26,9% belasting. Via het genoemde besluit kan de bv worden gesplitst, waarbij Willem met bv1 (de onderneming) verdergaat en Sandra bv2 (de beleggingen) ontvangt.

Juridische Splitsing bij Echtscheiding DGA

Deze juridische splitsing kan belastingvrij (geruisloos) uitgevoerd worden conform artikel 4.17 Wet IB, mits de intentie niet is gericht op belastingontduiking of -uitstel (zie artikel 14a lid 6 VPB / artikel 3.56 lid 4 IB). Voor een reguliere echtscheiding zal de Belastingdienst doorgaans toestemming verlenen voor de splitsing. Belangrijk is wel om deze structuur binnen 2 jaar na de echtscheidingsaanvraag bij de rechtbank te realiseren. In bijzondere gevallen kan binnen deze termijn een verlengingsverzoek bij de Belastingdienst worden ingediend.

Fiscaal-Juridisch Advies bij Splitsing bv in Geval van Echtscheiding DGA

Een degelijk advies is noodzakelijk. De genoemde splitsing is slechts één van de vele opties om problemen in een echtscheiding op te lossen. Bij een splitsing is de waardering van de aandelen (stille reserves/goodwill) en het percentage voor belastinglatentie ook van belang.

Wilt u meer weten over dit onderwerp, stel een vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.

De Onzichtbare Belastingclaim bij Echtscheiding bij Aanmerkelijk Belang in BV

De aanmerkelijkbelangbelastingclaim (AB-claim) in echtscheidingssituaties, wordt vaak vergeten bij de echtsceiding, als er een BV in de gemeenschap is. Hier een korte uitleg overhet belang van de waardering van aandelen en de gevolgen van belastinguitstel. Aanmerkelijkbelanghouders doen er goed aan om binnen 2 jaar advies in te wnen en een regeling te treffen en daarover deskundig advies in te winnen.

In situaties waarin een echtgenoot die een aanmerkelijk belang in een bedrijf bezit gaat scheiden, komt de kwestie van de aanmerkelijkbelangbelastingclaim (AB-claim) aan het licht. Deze belastingclaim, die pas effectief wordt bij dividenduitkering of aandelenoverdracht, wordt beschouwd als een soort renteloze lening of toekomstige verplichting aan de Belastingdienst. Dit biedt de BV tijdelijk een voordeel op het gebied van liquiditeit.

Indien een deel van de aanmerkelijkbelangaandelen overgedragen wordt tijdens een echtscheiding, biedt artikel 4.17 van de Wet Inkomstenbelasting de ontvangende echtgenoot onder bepaalde voorwaarden de optie om de latente belastingschuld door te schuiven. Dit artikel richt zich vooral op de vermogensverdeling binnen de huwelijksgemeenschap.

Een belangrijk vraagstuk bij echtscheidingen is de impact van uitgestelde belastingheffing op de aandelenwaarde. Dient de overdragende echtgenoot de volledige waarde van de aandelen te ontvangen, of moet de latente belastingschuld, die normaal gesproken bij overdracht verschuldigd is, in mindering worden gebracht? En hoe wordt het rentevoordeel dat uit dit uitstel voortvloeit, meegewogen?

Juridische literatuur en rechtspraak, inclusief uitspraken van de Hoge Raad, tonen aan dat de waardering van de aandelen – tegen de nominale waarde bij een spoedige afrekening of tegen de contante waarde als geen spoedige afrekening wordt verwacht – afhangt van de verwachte termijn voor het afrekenen van de claim. Hoe langer deze termijn, hoe hoger de te verwachten rente.

Het is essentieel voor aanmerkelijkbelanghouders die overwegen te scheiden om gedegen advies in te winnen. Belangrijk hierbij is ook de verplichting tot notariële levering bij overdracht van aandelen, zelfs als deze al op naam van een van de echtgenoten staan. De mogelijkheid om de claim vooruit te schuiven bestaat tot 2 jaar na indiening van het echtscheidingsverzoek.

Beoordeling van de Bedrijfswaarde bij Scheiding

Tijdens echtscheidingsprocedures ontstaat er vaak een debat over de waardebepaling van een bedrijf. Deze kwestie wordt meestal in goed overleg opgelost, of er wordt door de rechtbank, vaak tegen hoge kosten, een expert aangesteld. In de processen die wij begeleiden, wordt bijna altijd het advies ingewonnen van een geregistreerd accountant, een familierechtadvocaat en een gecertificeerd waarderingsdeskundige. Het is een misvatting te denken dat een exacte waardebepaling mogelijk is. Dit is al moeilijk voor een huis, laat staan voor een bedrijf. De toekomstige prestaties van een onderneming hangen af van diverse factoren, zoals potentiële kansen en risico’s, de berekening van goodwill, verborgen reserves, de afhankelijkheid van de ondernemer, marktomstandigheden, enzovoort. Een eerlijke schatting is vaak de beste benadering, hoewel rapporten nuttig kunnen zijn, zijn deze niet altijd doorslaggevend.

Bij een scheiding worden de vermogensbestanddelen van beide partijen, waaronder aandelen in een bv of bedrijf, gewaardeerd op de marktwaarde. Dit is het bedrag dat een externe partij zou willen betalen onder optimale omstandigheden. Dit betekent echter niet dat de aandelen daadwerkelijk verkocht worden; het is slechts een startpunt voor de waardering. Belangrijke aspecten zijn verborgen reserves (meerwaarde van activa) en soms goodwill (de winstgevendheid). Toekomstverwachtingen en risico’s spelen hierbij een rol. Dit maakt de waardering ingewikkeld en vatbaar voor verschillende interpretaties. Het moment van waardering kan onderling worden bepaald, maar formeel is het juiste moment het moment van feitelijke verdeling van de bezittingen. In sommige gevallen wordt uit redelijkheid gekozen voor de datum van indiening van het scheidingsverzoek.

Als persoonlijke goodwill een rol speelt, hanteren rechters vaak de intrinsieke waarde van de onderneming, vermeerderd met verborgen reserves, zoals blijkt uit een uitspraak van het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch in 2020. In dergelijke situaties is het bedrijf vaak moeilijk verkoopbaar aan een derde tegen een prijs gebaseerd op toekomstige winstverwachtingen of kasstroom (DCF-methode).

Wanneer er geen persoonlijke goodwill is, wordt veelal de DCF-methode of de EBITDA maal factor-methode gebruikt. Bij deze benaderingen wordt de waarde van de aandelen direct gekoppeld aan de toekomstige kasstromen of bedrijfsresultaten.

Wilt u meer weten over dit onderwerp, stel aan vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.

Bescherming van OpenAI-Gebruikers tegen Auteursrechtclaims

OpenAI’s ‘Copyright Shield’ belooft juridische bescherming aan gebruikers van bepaalde AI-producten tegen auteursrechtsclaims. Deze stap onderstreept het belang van de balans tussen innovatie en auteursrechtelijke bescherming in de AI-industrie. Of dit in de Nederlandse context kan worden waargemaakt is nog de vraag. De Nederlandse Auteurswet biedt een wettelijk kader voor dergelijke kwesties, wat essentieel is in de context van AI-generatieve tools en hun trainingsdata.

OpenAI, bekend van innovaties zoals ChatGPT en DALL-E, kondigde tijdens DevDay aan dat ze haar gebruikers zullen beschermen tegen juridische aansprakelijkheid met betrekking tot auteursrechtclaims. Deze nieuwe dienst, genaamd ‘Copyright Shield’, houdt in dat OpenAI actief zal interveniëren en de kosten zal dragen voor juridische claims gerelateerd aan auteursrechtschendingen.

OpenAI specificeerde niet precies welke producten onder deze bescherming vallen, maar vermeldde dat het geldt voor “algemeen beschikbare functies van ChatGPT Enterprise en ons ontwikkelaarsplatform”. ChatGPT Enterprise biedt momenteel toegang tot DALL-E 3.

Deze aankondiging lijkt te impliceren dat de bescherming niet van toepassing is op alle producten van OpenAI. ChatGPT Enterprise vertegenwoordigt het zakelijke segment van de Grote Taalmodel (LLM) chatbot van OpenAI. Het lijkt erop dat gebruikers van de gratis versie van ChatGPT en de Plus-tier geen bescherming genieten.

OpenAI benadrukt hun toewijding aan gebruikersbescherming door ingebouwde auteursrechtbeveiligingen in hun systemen, zoals uiteengezet in een recente blogpost. Hiermee volgt OpenAI het voorbeeld van bedrijven als Shutterstock, Adobe en Google, die ook juridische bescherming bieden aan gebruikers van hun generatieve AI-tools.

Deze bedrijven streven ernaar de zorgen van klanten over AI-hulpmiddelen te verminderen, te midden van onzekerheid in deze opkomende industrie.

De kern van de discussie betreft de wijze waarop generatieve AI-tools zijn ontwikkeld. AI-beeldgenerators, bijvoorbeeld, zijn getraind met honderden miljoenen afbeeldingen, waarvan vele publiek domein zijn, maar veel meer dat niet zijn.

DALL-E, de AI-beeldgenerator van OpenAI, blijft een mysterie qua trainingsdata. Eerder beweerde OpenAI dat DALL-E getraind is met “publiekelijk beschikbare” gegevens.

De open-source trainingsdataset LAION, te vinden op de website ‘Have I Been Trained‘, illustreert dit. Het is waarschijnlijk dat als een fotograaf zijn werk ooit online heeft gepubliceerd, het opgenomen is in deze dataset en dus waarschijnlijk gebruikt is om diverse AI-beeldgenerators te trainen.

De AI-bedrijven benadrukken echter dat ze geloven dat dit type training valt onder de doctrine van ‘fair use’, aangezien ze auteursrechtelijk beschermd materiaal op een “transformatieve” manier gebruiken.

In een recente openbare consultatie door het Amerikaanse Copyright Office, illustreert OpenAI dit proces: “Wanneer een model wordt blootgesteld aan een breed scala aan afbeeldingen gelabeld met het woord ‘beker’, leert het wat visuele elementen het concept ‘beker-heid’ vormen, net zoals een menselijk kind dat doet. Dit gebeurt niet door een interne database van trainingsbeelden samen te stellen, maar door het abstraheren van de feitelijke metadata die correleert met het idee van ‘beker’. Hierdoor kan het concepten combineren en een nieuw, geheel origineel beeld van een ‘koffiebeker’ of zelfs ‘een koffiebeker die tevens een portaal naar een andere dimensie is’ produceren.”

Een vraag aan ChatGPT zelf : Als iemand mij aanklaagt voor het schenden van copyright of auteursrechten vrijwaart Chtagpt mij dan voor de gevolgen in een gerechtelijke procedure? zegt ChatGPT: Nee, ChatGPT of een vergelijkbare AI-assistent zal je over het algemeen niet vrijwaren voor de gevolgen van een gerechtelijke procedure als je wordt aangeklaagd voor het schenden van copyright of auteursrechten. AI-assistenten zoals ChatGPT bieden informatie en suggesties op basis van de input die ze ontvangen, maar ze kunnen geen juridisch advies geven en hebben geen juridische verantwoordelijkheid.

OpenAI’s recente aankondiging over het beschermen van haar gebruikers tegen auteursrechtsclaims is een belangrijke ontwikkeling in de wereld van AI en intellectuele eigendom. Hun ‘Copyright Shield’-initiatief is een baanbrekende stap in het ondersteunen van gebruikers tegen mogelijke juridische uitdagingen. Met de focus op de algemeen beschikbare functies van ChatGPT Enterprise en hun ontwikkelaarsplatform, inclusief DALL-E 3, toont OpenAI haar toewijding aan gebruikersbescherming. Dit initiatief is cruciaal gezien de complexiteit en onzekerheid rond de auteursrechtelijke status van AI-gegenereerde content.

De discussie over de training van AI-tools zoals DALL-E, die mogelijk gebruikmaakt van grote datasets met auteursrechtelijk beschermd materiaal, roept belangrijke vragen op over ‘fair use’ en transformatief gebruik. OpenAI’s benadering weerspiegelt een groeiend bewustzijn binnen de AI-industrie over de noodzaak om auteursrechtelijke bescherming en eerlijk gebruik in evenwicht te brengen. De Nederlandse Auteurswet biedt een raamwerk dat dergelijke kwesties adresseert, wat van cruciaal belang is bij het navigeren door de complexe wereld van AI en auteursrecht.

Wilt u meer weten over auteursrecht en inbreuken, stel een vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.

Verzwijging Van Goederen Bij Verdeling En Verbeuring

De Hoge Raad heeft bevestigd dat voor de sanctie van artikel 3:194 lid 2 BW enkel daadwerkelijk weten van de deelgenoot over het behoren van het goed tot de gemeenschap vereist is. De sanctie vervalt niet door inkeer, behoudens bijzondere omstandigheden.

Wat is de reikwijdte Sanctie Artikel 3:194 Lid 2 BW volgens Hoge Raad Uitspraak

De Hoge Raad heeft op 31 maart 2017, onder zaaknummer ECLI:NL:HR:2017:565, een belangrijke uitspraak gedaan over de reikwijdte van de sanctie in artikel 3:194 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Deze bepaling houdt in dat een deelgenoot in een gemeenschap die opzettelijk goederen verzwijgt, zoek maakt of verborgen houdt, zijn aandeel in deze goederen verliest ten gunste van de overige deelgenoten.

In deze zaak was de vraag of voor het toepassen van deze sanctie het voldoende is dat de deelgenoot die het goed verzwijgt of verbergt, behoorde te weten dat dit goed tot de gemeenschap behoort. De Hoge Raad bevestigde dat enkel het ‘behoren te weten’ niet voldoende is om de sanctie toe te passen. Het vereiste van opzet kan niet worden geobjectiveerd; de deelgenoot moet daadwerkelijk weten dat het goed tot de gemeenschap behoort.

De Hoge Raad onderzocht tevens of de sanctie vervalt als de deelgenoot die het goed verzwegen heeft, tot inkeer komt. De Hoge Raad bevestigde dat de sanctie niet vervalt door inkeer, tenzij er sprake is van omstandigheden die een beroep op de beperkende werking van redelijkheid en billijkheid rechtvaardigen. Dit standpunt onderscheidt zich van de regel in artikel 1:135 lid 3 BW, waar een sanctie pas van toepassing is na verrekening van het vermogen tussen echtgenoten.

Het arrest van het hof in deze zaak werd echter vernietigd door de Hoge Raad. Dit was vanwege een fout in de beoordeling van de fiscale gevolgen van de verzwijging door het hof, waarmee het buiten de grenzen van de rechtsstrijd trad.

Voor een volledige inzage in de uitspraak, bezoek ECLI:NL:HR:2017:565.

Wilt u meer weten over de gevolgen en mogelijkheden bij verzwijging van gemeenschapsgoederen, stel aan vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten

Auteursrecht en AI-creaties: Wie is de Maker?

Dit artikel bespreekt de complexiteit van auteursrecht in het tijdperk van AI, met focus op wie als ‘maker’ wordt beschouwd bij AI-gegenereerde werken. Het benadrukt de juridische uitdagingen en recente rechtszaken die licht werpen op de steeds veranderende aard van creativiteit en auteurschap.

Wanneer we creaties van AI-tools zoals ChatGPT of Midjourney beschouwen, rijst de vraag wie de auteursrechten bezit. Deze vraag is complexer dan op het eerste gezicht lijkt, gezien AI niet aansluit bij de traditionele veronderstellingen van het auteursrecht, vastgesteld sinds de vroege 18e eeuw. Ondanks deze mismatch, kan het recht flexibel genoeg zijn om deze nieuwe ontwikkelingen te accommoderen.

De Kern van Auteursrecht

Het auteursrecht, zoals omschreven in artikel 1 van de Auteurswet, biedt de maker of diens rechthebbenden het exclusieve recht om het werk te publiceren en te vermenigvuldigen, binnen de wettelijke grenzen. Dit recht erkent de creatieve inspanningen van de maker.

Een centrale vraag is wat als een ‘werk’ wordt beschouwd. Het Europese Hof van Justitie vereist dat een werk een ‘eigen intellectuele creatie’ is. Dit houdt in dat er een persoonlijke, creatieve inspanning moet zijn, hoe minimaal ook. Een recente rechtszaak uit 2017 (bron: IE-forum) illustreert dit door te bepalen dat een eenvoudige, natuurgetrouwe foto van een autodashboard geen auteursrechtelijke bescherming geniet.

Creativiteit in het Tijdperk van AI

Met de opkomst van AI in creatieve processen, zoals het schrijven van artikelen of het ontwerpen van afbeeldingen, wordt de oorsprong van creativiteit onduidelijk. De rol van de mens in dit proces, vaak aangeduid als ‘prompt engineer’, is cruciaal, aangezien de input van de mens de richting van de AI bepaalt.

Echter, een recente zaak rondom de kunstenaar Kris Kashtanova en hun gebruik van Midjourney toont aan dat het auteursrecht complexer wordt wanneer AI betrokken is. Het US Copyright Office wees Kashtanova’s claim af, onderbouwend dat Midjourney-gebruikers niet de ‘auteurs’ zijn van de gegenereerde afbeeldingen, omdat de tool op onvoorspelbare wijze beelden genereert.

De Maker en Auteursrecht

De wet stelt dat de maker van een werk in principe de houder van het auteursrecht is. Dit kan complex worden in situaties zoals bij freelancers of bij gezamenlijke projecten. In het geval van AI-geassisteerde creaties, zoals die van Kashtanova, rijst de vraag wie de mede-auteur is – het bedrijf achter de AI-tool, of de tool zelf?

De Apenselfie Case

Een relevant voorbeeld in deze discussie is de ‘Monkey Selfie’-zaak van fotograaf David Slater. In 2017 oordeelde een hof van beroep dat dieren geen auteursrecht kunnen bezitten. Deze zaak benadrukt de complexiteit van het vaststellen van auteurschap wanneer niet-menselijke entiteiten betrokken zijn.

AI en Juridische Uitdagingen

Het gebruik van AI in creatieve processen roept vragen op over de juridische status van AI-gegenereerde werken. Zoals bij het Europees Octrooibureau, dat in 2021 een octrooiaanvraag van een AI, DABUS, afwees omdat een ‘uitvinder’ volgens hen een mens moet zijn.

De Rol van Brondata in AI

Het debat strekt zich ook uit naar de brondata gebruikt voor het trainen van AI. OpenAI’s recente besluit om robots.txt te respecteren in hun training van AI-modellen is een voorbeeld van de complexiteit rondom het gebruik van beschermd materiaal voor AI-training.

Conclusie en Toekomstperspectief

De juridische wereld blijft zich aanpassen aan de uitdagingen die AI met zich meebrengt op het gebied van auteursrecht. Terwijl rechtszaken voortduren en de technologie zich snel ontwikkelt, blijven vragen over auteurschap en creativiteit in het AI-tijdperk onbeantwoord.

Wilt u meer weten over dit onderwerp, stel een vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.

Auteursrecht en AI-Creaties: Een Juridisch Perspectief in Nederland

Dit artikel belicht het perspectief van het Nederlandse auteursrecht op AI-creaties, waarbij de focus ligt op de bescherming van creatieve inspanningen, de rol van de mens in AI-processen, en de complexiteit rondom auteurschap en gebruik van brondata. Recente rechtszaken werpen licht op de steeds veranderende aard van creativiteit en auteurschap.

De evolutie van kunstmatige intelligentie (AI) roept belangrijke vragen op over het auteursrecht, vooral in het licht van recente wereldwijde juridische ontwikkelingen. Deze vragen zijn vooral relevant in Nederland, waar de Auteurswet de basis vormt voor auteursrechtelijke bescherming.

De evolutie van kunstmatige intelligentie (AI) roept belangrijke vragen op over het auteursrecht, vooral in het licht van recente wereldwijde juridische ontwikkelingen. Deze vragen zijn vooral relevant in Nederland, waar de Auteurswet de basis vormt voor auteursrechtelijke bescherming.

De Kern van Auteursrecht volgens de Nederlandse Wet

Volgens artikel 1 van de Nederlandse Auteurswet heeft de maker of diens rechthebbenden het exclusieve recht om het werk te publiceren en te vermenigvuldigen, binnen de vastgestelde wettelijke grenzen.
“Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.”Deze wet erkent en beschermt de creatieve inspanningen van de maker. Het Europese Hof van Justitie stelt dat voor auteursrechtelijke bescherming een werk een ‘eigen intellectuele creatie’ moet zijn, wat impliceert dat er sprake moet zijn van een persoonlijke, creatieve inspanning.

Creativiteit in het Tijdperk van AI

De opkomst van AI heeft de bron van creativiteit vervaagd, vooral als het gaat om AI-gestuurde processen zoals het schrijven van teksten of het genereren van afbeeldingen. De rol van de mens als ‘prompt engineer’ is hierbij essentieel, maar het auteurschap blijft een punt van discussie, zoals geïllustreerd door de afwijzing van het US Copyright Office van de claim van kunstenaar Kris Kashtanova.
De Maker en Auteursrecht

De Nederlandse wet stelt dat de maker van een werk in principe de houder van het auteursrecht is. Echter, de situatie wordt complexer bij AI-geassisteerde creaties. De vraag wie de mede-auteur is – het bedrijf achter de AI-tool of de tool zelf – blijft onbeantwoord.

De Apenselfie Case en AI

De ‘Monkey Selfie’-zaak, waarin werd geoordeeld dat dieren geen auteursrecht kunnen bezitten, werpt licht op de complexiteit van auteurschap bij niet-menselijke entiteiten. Deze zaak benadrukt de uitdagingen in het vaststellen van auteurschap in het AI-tijdperk.

AI en Juridische Uitdagingen

AI in creatieve processen brengt unieke juridische uitdagingen met zich mee, zoals blijkt uit de afwijzing door het Europees Octrooibureau van een octrooiaanvraag door een AI. De definitie van een ‘uitvinder’ als mens speelt hier een cruciale rol.

De Rol van Brondata in AI

Het gebruik van beschermd materiaal voor AI-training is een ander punt van debat. Het respecteren van robots.txt door AI-modellen zoals die van OpenAI, wijst op de complexiteit rondom het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in AI-processen.
Conclusie

De juridische wereld, inclusief Nederland, blijft worstelen met de uitdagingen die AI met zich meebrengt in het domein van auteursrecht. Terwijl de technologie evolueert en rechtszaken voortduren, blijven vragen over auteurschap en creativiteit in het AI-tijdperk prominent aanwezig.

Voor meer informatie over auteursrecht en AI, stel een vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten..