Bedrijfsovernames door aandelenoverdracht zijn aan de orde van de dag. Om te voorkomen dat de koper van aandelen wordt opgescheept met de welbekende ‘kat in de zak’ is het zaak zo´n overname zorgvuldig te regelen. Een voorbeeld daarvan is het overeenkomen van garanties en dan met name de gevolgen van het niet nakomen hiervan. Garanties zijn er in vele soorten en maten. Zo zal de verkoper garanties moeten geven over de inrichting van de vennootschap en haar bestuur, de activiteiten van de vennootschap en de (lopende) verplichtingen. Worden de garanties niet nagekomen, dan zal er in veel gevallen schade bestaan. En juist met die schade wil het nog wel eens mis gaan, zoals blijkt uit een recente uitspraak van de rechtbank te Rotterdam. Ook in deze zaak waren tussen de verkoper van de aandelen en de koper hiervan garanties overeengekomen, onder meer over de nakoming van fiscale verplichtingen en een balansgarantie. Toen de koper onaangenaam verast werd door een toch nog opgelegde belastingaanslag, bleek dat de verkoper daardoor zowel de fiscale als de balansgarantie niet nakwam. De koper stelde hierdoor schade te hebben geleden en vroeg de rechter de verkoper te veroordelen om aan hem een schadevergoeding te betalen.
Uitspraak rechtbank
Tot stomme verbazing van de koper werd de vordering door de rechter afgewezen. De rechter stelde vast dat pas sprake zou kunnen zijn van een schadevergoeding aan de koper wanneer deze door de niet-nakoming in zijn eigen vermogen zou zijn geschaad. De schade die door koper werd opgevoerd, was slechts de schade van de vennootschap waarvan de koper alle aandelen had gekocht. Bij eigen schade zou volgens de rechter kunnen worden gedacht aan de situatie dat de aandelen minder waard zouden zijn dan in het geval de garanties zouden zijn nagekomen. Een slechtere vermogenspositie van de vennootschap dwingt niet per definitie tot de conclusie dat de aandeelhouder ook in zijn vermogen geschaad is, en al helemaal niet dat dit bedrag dan gelijk zou zijn aan het verschil tussen de beide vermogensposities van de vennootschap. Een voor koper teleurstellende maar juridisch begrijpelijke beslissing. De belangrijke les die hieruit kan worden getrokken, is dat bij het overeenkomen van garanties eveneens dient te worden afgesproken dat de schade van de koper die voortvloeit uit de niet-nakoming gelijk zal zijn het verschil tussen de werkelijke en de gegarandeerde financiële positie van de vennootschap.
december 2001