De meeste crediteuren zijn bekend met het verschijnsel eigendomsvoorbehoud. Een eigendomsvoorbehoud is een voorbehoud dat de leverancier maakt tegenover zijn afnemer. Het voorbehoud zorgt ervoor dat de eigendom van geleverde zaken pas overgaat naar de afnemer als aan een aanvullende voorwaarde is voldaan. Meestal is die voorwaarde betaling van de koopprijs. Een dergelijk voorbehoud is in de meeste algemene voorwaarden wel te vinden. Het eigendomsvoorbehoud is iets dat de verkoper en koper moeten afspreken.
Om crediteuren ook zonder dergelijke afspraken enigszins tegemoet te komen bij betalingsonwillige afnemers heeft de wetgever het recht van reclame bedacht. Dit recht houdt in dat de verkoper van een aan de koper afgeleverde zaak, indien de prijs niet is betaald terwijl deze wel opeisbaar is, de zaak door een tot de koper gerichte schriftelijke verklaring kan terugvorderen. Door deze verklaring wordt de koop ontbonden en eindigt het recht van de koper.
Dit recht werkt ook in geval van een faillissement van de afnemer. Alsdan is te verwachten dat de prijs niet betaald zal worden. In een dergelijke situatie kan de verkoper zijn geleverde en niet betaalde zaken terugeisen. De curator kan daar een stokje voor steken door, binnen een te stellen redelijke termijn, alsnog de koopprijs te betalen of voor deze betaling zekerheid te stellen. Daar zal de verkoper geen bezwaar tegen hebben. In alle andere gevallen van gedeeltelijke betaling van de prijs kan de verkoper slechts het afgeleverde in zijn geheel terugvorderen tegen teruggave van het reeds betaalde. Immers, in dat geval heeft de verkoper betaling ontvangen van het openstaande bedrag.
Indien gedeeltelijke betaling van de prijs heeft plaatsgevonden, kan de verkoper slechts het afgeleverde in zijn geheel terugvorderen tegen terugstorten van het reeds betaalde. Dat kan anders liggen indien de prijs van een bepaald deel van het afgeleverde niet is betaald. In dat geval kan de verkoper dat deel terugvorderen.
De wetgever heeft nog wel beperkingen opgenomen. Zo dient het afgeleverde zich nog in dezelfde staat te bevinden als waarin het werd afgeleverd. Het zal van de soort producten afhangen en de wijze waarop deze zijn geleverd of hier sprake van is. Een verdere en meer ingrijpende beperking is te vinden in de korte termijn waarbinnen een verkoper een beroep op de regeling kan doen. De bevoegdheid van de verkoper om een beroep op het recht van reclame te doen vervalt, wanneer zowel zes weken zijn verstreken nadat de vordering tot betaling van de koopprijs opeisbaar is geworden, als zestig dagen, te rekenen van de dag waarop de zaak onder de koper is opgeslagen.
Het is dus zaak alert te zijn en snel te reageren op berichtgeving omtrent een faillissement van uw kopers/afnemers. Voor de al genoemde ‘snelle’ crediteuren bestaat er zo de mogelijkheid de schade te beperken of zelfs tot nul terug te brengen.
maart 2009