Overwerkvergoeding: wordt de werknemer dubbel beloond?

Het komt regelmatig voor dat in een arbeidsovereenkomst tussen een werkgever en een werknemer niets is overeengekomen over een eventuele overwerkvergoeding. De vraag die zich dan voordoet is of de werknemer wel recht heeft op vergoeding van zijn overuren. In een arrest van 2000 heeft de Hoge Raad deze vraag reeds bevestigend beantwoord.

Betekent dit nu dat een werkgever ook verplicht is om de overwerkuren van een werknemer uit te betalen in de situatie dat een werknemer aanmerkelijk meer verdient dan in de toepasselijke CAO is voorgeschreven?

Hierover zal over het algemeen geen discussie bestaan in het geval een werkgever met een werknemer in de arbeidsovereenkomst is overeengekomen dat in het salaris ook de overwerkvergoeding is inbegrepen. Het wordt echter moeilijker indien dit niet met zoveel woorden blijkt uit de inhoud van de arbeidsovereenkomst. Het is dan aan een werkgever om op andere wijze aan te tonen dat de overwerkvergoeding in het salaris is inbegrepen. Het behoeft geen verdere toelichting dat een dergelijke bewijslast moeilijk is te leveren.

In een recente zaak bij de rechtbank Amsterdam was er sprake van een geschil over de uitbetaling van overwerkuren, waarbij het salaris van de werknemer 1,5 maal hoger was dan het toepasselijke CAO-loon. Aangezien de werkgever er in deze zaak niet in slaagde om bewijs te overleggen, waaruit blijkt dat het salaris inclusief overwerk was, heeft de kantonrechter de vordering van de werknemer volledig toegewezen.

In hoger beroep kwam het Gerechtshof echter met een meer creatieve oplossing. Het Gerechtshof berekende in deze zaak wat het totale salaris inclusief overwerkvergoedingen over de gevorderde periode zou zijn geweest, indien de werknemer een salaris zou hebben ontvangen conform de toepasselijke CAO, met een aparte vergoeding voor de overuren. Vervolgens vergelijkt het Gerechtshof dit totale salaris inclusief overwerkvergoedingen met het totale hogere loon dat de werknemer gedurende deze periode heeft ontvangen. Het Gerechtshof komt tot de conclusie dat het laatstgenoemde (hogere) salaris hoger is dan het totale salaris conform de CAO, aangevuld met het aantal overuren dat de werknemer heeft gewerkt. Op grond van het vorenstaande is het Gerechtshof van oordeel dat de werknemer geen recht heeft op vergoeding van de overuren.

In cassatie maakt de Hoge Raad korte metten met deze creatieve oplossing van het Gerechtshof. De Hoge Raad is van oordeel dat de overweging van het Gerechtshof er op neer komt dat er een forfaitaire maandelijkse vergoeding voor overwerk in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. Volgens de Hoge Raad moet een dergelijk beding als ongeldig worden aangemerkt, omdat dit beding in strijd is met de toepasselijke CAO.

Uit het voorgaande volgt dat de Hoge Raad haar eerdere jurisprudentie uit 2000 handhaaft, dat wil zeggen dat een werknemer ook bij een hoger salaris dan de CAO voorschrijft, recht heeft op een overwerkvergoeding indien in de arbeidsovereenkomst zelf niets over een overwerkvergoeding is opgenomen.

Gelet op deze uitspraak, doet een werkgever er dan ook verstandig aan om in de arbeidsovereenkomst nadrukkelijk een bepaling op te nemen over de (niet) verschuldigdheid van een eventuele overwerkvergoeding, waarmee wordt voorkomen dat een werknemer dubbel wordt beloond.

september 2009