Volgens artikel 293 van het Wetboek van Koophandel (WvK) kunnen verzekeraars iedere verplichting tot vergoeding van brandschade van de hand wijzen, indien blijkt dat een verzekerd gebouw een andere bestemming heeft dan vermeld in de verzekeringspolis. Deze wettelijke bepaling heeft helaas al vele malen tot onaangename verrassingen voor verhuurders geleid. Bij een recente praktijksituatie had een verhuurder als eigenaar van het pand zijn opstal verzekerd tegen brandschade, waarbij in de polis was opgenomen dat het verzekerde object een bedrijfsgebouw was met als hoofdactiviteit de reparatie van auto’s. Zonder medeweten van de verhuurder bleek de huurder in het pand een illegale hennepkwekerij te exploiteren. Door oververhitting van de voor de hennepkwekerij aangebrachte elektrische installatie brak brand uit ten gevolge waarvan het bedrijfspand geheel werd verwoest. De verzekeraar van het bedrijfspand beriep zich op een bepaling in de verzekeringspolis die luidt dat veranderingen in de bestemming van het verzekerde gebouw aan de verzekeraar gemeld dienen te worden. Nu de verhuurder had nagelaten melding te maken van de bestemmingswijziging achtte de verzekeraar zich met een beroep op deze bepaling niet gehouden de schade te vergoeden.
Vaste rechtspraakDe Hoge Raad heeft inmiddels meerdere malen geoordeeld dat in gevallen als hierboven omschreven, de verzekeraar uitkering van de schade mag weigeren en verwijst daartoe naar artikel 293 WvK. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de verzekeringnemer niet succesvol kan verdedigen dat hij van de bestemmingswijziging niets wist. De Hoge Raad doet dit argument echter af met het oordeel dat het belang van de verzekeraar, die zijn risico’s moet kunnen inschatten en daarop zijn premies moet kunnen afstellen, zwaarder weegt dan het belang van de verzekeringnemer, ook al valt de laatste redelijkerwijs niets te verwijten. Voorkomen beter dan genezen Verhuurders doen er goed aan bij hun huurder te bedingen het gehuurde te mogen inspecteren op bestemmingswijzigingen. Het verdient aanbeveling om dit inspectierecht expliciet op te nemen in de huurovereenkomst en hieraan periodiek ook daadwerkelijk uitvoering te geven door een inspectie ter plaatse. Tenslotte is het raadzaam in het huurcontract vast te leggen dat de huurder verplicht is iedere bestemmingswijziging direct aan de verhuurder te melden.
september 2002